Obowiązki w małżeństwie
W prawie polskim do podstawowych obowiązków po zawarciu związku małżeńskiego należą wzajemna pomoc zarówno majątkowa i niemajątkowa. Również w modelowym kodeksie rodzinnym opracowanym przez Komisję Europejskiego Prawa Rodzinnego znajduje się zapis o powinności współdziałania małżonków. Dotyczy to celu zaspokajania potrzeb indywidualnych i wspólnych.
Zaspokojenie potrzeb rodziny
Kodeks rodzinny i opiekuńczy wskazuje wprost na zapis art. 27:
Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.
Po pierwsze ustawodawca wyraźnie wskazał, iż chodzi o zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb rodziny. A zatem miernikiem do ustalenia będzie z pewnością stopa życiowa w której żyje rodzina, możliwości zarobkowe rodziców oraz celowość potrzeb rodziny. Po drugie małżonkowie mają prawo dokonać podziału pełnienia określonych funkcji w założonej rodzinie. I tak jeden z małżonków może przejąć na siebie osobiste starania o wychowanie dzieci oraz zajmować się pracą we wspólnym gospodarstwie domowym. Natomiast drugi małżonek będzie wykonywał pracę zarobkową. W takim podziale każdy z nich będzie wypełniał obowiązku przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny.
Co składa się na pojęcie potrzeb rodziny ?
- gospodarstwo domowe jego prowadzenie a zatem koszty mieszkania opłaty związane z mediami
- sprawy indywidualne poszczególnych członków rodziny w szczególności żywność , odzież, koszty leczenia, edukacji jak również pasji czy rozrywki
Kogo obejmuje obowiązek zaspokojenia potrzeb rodziny ?
Mówimy tu o osobach tworzących rodzinę a zatem zarówno małżonkowie jak i ich dzieci. Jeśli natomiast dzieci są pełnoletnie ale zamieszkują z rodzicami we wspólnych gospodarstwie domowym ich również należy wziąć pod uwagę w zaspokojeniu potrzeb rodziny.
Czy zaspokajanie potrzeb rodziny dotyczy bezdzietnych małżeństw ?
W tej kwestii wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego III CZP 91/86:
Małżonek może dochodzić zaspokajania potrzeb na zasadzie art. 27 KRO zarówno wtedy, gdy rodzinę tworzą małżonkowie i dzieci będące na ich utrzymaniu, jak i wtedy, gdy w rodzinie dzieci takich nie ma
Brak wspólnego pożycia małżonków czy zwalnia od zaspokojenia potrzeb rodziny ? W tej kwestii również wypowiedział się Sąd Najwyższy:
obowiązek alimentacyjny z art. 27 KRO dotyczy zarówno rodziny, której członkowie tworzą wspólnotę gospodarczą, jak i takiego przypadku separacji faktycznej, gdy tylko jeden z małżonków pozostaje z dziećmi we wspólnym gospodarstwie rodzinnym. Separacja faktyczna bowiem nie powinna wywierać ujemnego wpływu na zakres zaspokajania potrzeb dzieci z małżeństwa, a potrzeb tych w praktyce nie da się oddzielić od potrzeb tego z rodziców, przy którym dzieci pozostały. Dlatego nawet zupełne zerwanie pożycia małżeńskiego nie uchyla obowiązku przewidzianego w art. 27 KRO, ale może wpłynąć na jego ukształtowanie i zakres
A zatem obowiązek spełniania potrzeb rodziny istnieje do czasu trwania małżeństwa a w szczególności związania węzłem wspólnego pożycia, którą tworzą bezdzietni małżonkowie bądź jeden z małżonków pozostający z dziećmi we wspólnym gospodarstwie rodzinnym.
Gdzie założyć sprawę a zaspokojenie potrzeb rodziny ?
Taka sprawa powinna być założona w Sądzie Rejonowym który ma swoją właściwość miejscową według miejsca zamieszkania pozwanego. Jednakże jeśli ekonomika procesu na to wskazuje dopuszcza się możliwość wytoczenia powództwa do Sądu Rejonowego dla miejsca zamieszkania tego małżonka, który jest uprawniony do świadczeń. Wybór należy do tego małżonka , który składa pismo.
Jeśli pojawiają się nadal pytania w temacie zaspokajania potrzeb rodziny i alimentów zapraszam do kontaktu.
Na Blogu Kancelarii nie ma tematu , który Ciebie interesuje z zakresu prawa rodzinnego i rozwodowego, napisz do mnie w wiadomości prywatnej jeśli chcesz o tym przeczytać artykuł lub napisz komentarz na @rozwodowamapa
Adw. Klaudia Gąsior