Kara pieniężna za utrudnianie kontaktów

Kontakty rodziców z dziećmi po rozstaniu.

Często na spotkaniu z klientami priorytetowym tematem jest to – jak po rozstaniu ustalić kontakty rodziców z dziećmi. Dla przypomnienia treści zapraszam do wpisu – Jak realizować, egzekwować i zabezpieczyć kontakty rodziców z dziećmi w trakcie i po rozwodzie. Jak również do wpisu – Czy warto ustalić stałe kontakty rodzica z dzieckiem po rozwodzie ?

Nierealizowany kontakt rodzica z dzieckiem

Kolejna sytuacja to ustalony w Sądzie lub u mediatora stały kontakt rodzica z dzieckiem.  Pomimo ustalenia jego nie jest on jednak realizowany. Przyczyn braku realizacji kontaktów rodzica z dzieckiem może być wiele. Sytuacja ta dotyczy małoletnich do lat 18. Poruszyłam ten temat na Blogu Kancelarii w wpisie –  Nierealizowany kontakt rodzica z dzieckiem.

Kara pieniężna za utrudnianie kontaktów rodzica z małoletnim dzieckiem 

Dzisiejszy wpis poświęcimy sytuacji w której do kontaktów nie dochodzi wskutek niewykonywania lub niewłaściwego wykonania przez osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje. Obowiązki te wynikają z orzeczenia Sądu albo ugody zawartej przed Sądem lub Mediatorem.  Dotyczą one ustaleń w zakresie kontaktów rodzica z dzieckiem. Powyższe nie dotyczy sytuacji , gdzie to dziecko sygnalizuje brak chęci na kontakt z rodzicem. O tej sytuacji szczegółowo wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 22 czerwca 2022 r. sygn. akt SK 3/20. TK uznał, iż kara finansowa nie może dotyczyć sytuacji , gdzie niewłaściwe lub niewykonywanie kontaktów związane jest z zachowaniem dziecka, nie wywołanym przez tego rodzica.

„Art. 59816 § 1 w związku z art. 59815 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U.z 2021 r. poz. 1805, ze zm.) w zakresie, w jakim obejmują sytuacje, w których niewłaściwe wykonywanie lub niewykonywanie obowiązków związane jest z zachowaniem dziecka, niewywołanym przez osobę, pod której pieczą dziecko to się znajduje, są niezgodne z art. 48 ust. 1 zdanie drugie oraz art. 72 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.”

Procedura jest dwuetapowa i dotyczy:

• zagrożenie nakazem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej przez sąd
• postanowienie o nakazaniu zapłaty 

Gdy osoba uprawiona do kontaktu narusza obowiązki wynikające albo z orzeczenia albo z ugody zawartej przed mediatorem to Sąd opiekuńczy może zagrozić tej osobie nakazem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej. Należy podkreślić, iż nie dotyczy to ustaleń kontaktów jedynie między rodzicami lecz chodzi o stałe kontakty ustalone w określony sposób a to mianowicie:

• przez Sąd orzeczeniem
• ugodą zatwierdzoną przed Sądem lub przed mediatorem

Etap Pierwszy

Jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, Sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej .

Pierwszy etap ma na celu ostrzeżenie dla rodzica , który te kontakty utrudnia lub uniemożliwia.

Pierwszym etapem jest zatem wydanie przez sąd postanowienia o zagrożeniu zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej w wypadku dalszego niewykonywania lub nieprawidłowego wykonywania kontaktów. Postanowienie takie powinno określać obowiązek, którego naruszenie jest zagrożone nakazaniem zapłaty, a sąd opiekuńczy w jednym postanowieniu może wskazać kilka obowiązków zagrożonych zapłatą. Jest to forma ostrzeżenia nie jest możliwa od razu do egzekucji.

Jaka suma pieniężna za niewykonywania lub niewłaściwego wykonania kontaktów ?

Ustawa nie wskazuje konkretnej kwoty właściwej do oznaczenia „kary pieniężnej” za niewykonany lub niewłaściwe wykonany kontakt. Wskazuje się jednak , że do kwoty tej wlicza się również koszty podróży i pobytu dziecka lub innej osoby towarzyszącej dziecku. Jak również koszty powrotu do miejsca stałego pobytu dziecka. Sąd zasądza kwotę uzasadnionych wydatków, które to zostały poniesione w związku z przygotowaniem do kontaktu, jeśli wpłynie taki wniosek. Od postanowienia Sądu przysługuje odwołanie.

Ważne: postępowanie zostanie umorzone, jeśli w okresie 6 miesięcy od uprawomocnienia się ostatniego postanowienia nie wpłynie kolejny wniosek w sprawie wykonywania kontaktów rodzica z dzieckiem. 

Etap Drugi 

Rozpoczyna się dopiero po zagrożeniu przez Sąd nakazem zapłaty określonej sumy pieniężnej i dalszym niewykonywaniu obowiązków. Sąd wydaje postanowienie o nakazaniu zapłaty za każde naruszenie w przedmiocie kontaktów z dzieckiem. Jednakże wnioskodawca może określić, iż wnosi  jedynie o nakazanie zapłaty tylko za niektóre naruszenia. Sąd jest związany takim wnioskiem.

Egzekucja świadczeń w wyniku takiego postanowienia jest szybka. Samo prawomocne postanowienie Sądu jest już tytułem wykonawczym uprawniającym do egzekucji. Właściwość Sądu to każdorazowo miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka.