I Konferencja na temat Zaburzeń Odżywiania
W dniu 26.10.2023 r. w Rzeszowie odbyła się I Konferencja na temat Zaburzeń Odżywiania zorganizowana przez Stowarzyszenie Pod Skrzydłem Anioła. Główny cel Konferencji dotyczył zwiększenia świadomości społeczeństwa w temacie choroby anoreksji w aspektach medycznych, społecznych ale również prawnych.
Brak świadomości wielu osób na sali uświadomił mi jak bardzo istotny i ważny jest to temat. Dlatego zdecydowałam się na dzisiejszy wpis. W tym artykule skupię się na zagadnieniu leczenia przymusowego osób zmagających się z anoreksją.
Aspekty prawne zgody na przymusowe leczenie
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego wskazuje, iż przymusowe leczenie czyli leczenie bez zgody pacjenta w szpitalu psychiatrycznym może być stosowane w przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi. Ustawa rozróżnia rodzaje zaburzeń psychicznych. Po pierwsze – choroba psychiczna u osoby która ma zaburzenia psychotyczne. Po drugie inne zakłócenia czynności psychicznych , które biorąc pod uwagę stan wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych. Osoba z nimi zmagająca się wymaga świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki niezbędnej do życia w środowisku rodzinnym oraz społecznym. I do tej drugiej zaliczamy osoby chore jedynie na anoreksję.
Aby zrozumieć procedury i proces przymusowego leczenia zapoznamy się z 3 etapami możliwego leczenia.
Etapy leczenia
- Badanie – ma ono na celu zdiagnozowanie czyli nazwania zaburzenia , które posiada osoba.
- Obserwacja – etap ten nie ma na celu leczenia trwa do 10 dni i ma na celu nadal prawidłową diagnozę zaburzenia
- Przyjęcie do Szpitala Psychiatrycznego – celem stosowania czynności leczniczych, terapii – przymusowego leczenia.
Nie zawsze wszystkie trzy etapy w przypadku konkretnej osoby mogą być spełnione. Każdy z trzech etapów jest możliwy jedynie wobec osoby , która posiada 1 stopień zaburzeń psychicznych – chorobę psychiczną. I tak , anoreksja sama w sobie jako choroba nie jest zaliczana w Polsce do kategorii choroba psychiczna. Często jednak w przypadku tej choroby mamy również przypadki osób chorych na choroby współistniejące jak na przykład depresja , która jest już zakwalifikowana jako choroba psychiczna. Zatem bez zgody pacjentki chorej jedynie na anoreksję nie będzie możliwe umieszczenie jej w Szpitalu Psychiatrycznym. Zgodę na to wydaje Sąd.
Tryb nagły – przymusowe leczenie bez zgody pacjenta
Wyjątek- Tryb nagły. W tym trybie lekarz może skierować pacjentkę podając jej uzasadnienie i informując o jej prawach do Szpitala Psychiatrycznego. Jednak tutaj też przechodzimy przez szereg procedur . Kierownik Szpitala w którym pacjentka przebywa w ciągu 72godzin od chwili przyjęcia informuję Sąd właściwy miejscowo ze względu na siedzibę Szpitala. Celem zawiadomienia jest uzyskanie zgody Sądu na dalszy pobyt pacjentki w Szpitalu. Fundamentalne pojawia się pytanie jak rodzina może rozpocząć ten proces aby ratować życie i zdrowie osoby im najbliższej.
Jakie podjąć działanie, gdy osoba chora na anoreksje nie chce się leczyć dobrowolnie ?
Wzywając na wizytę domową lekarza psychiatrę. Jeśli chora swoim zachowaniem będzie uniemożliwiać przeprowadzenie badania przez lekarza może on zastosować środki przymusu bezpośredniego przewidziane w ustawie polegające na przytrzymaniu lub unieruchomieniu (art. 3 ust. 6 w zw. z art. 18 ust. 1 i 6 w.w ustawy ). Lekarz psychiatra może również zarządzić wezwanie karetki i przymusowe przewiezienie do Szpitala oraz nadzorować przebieg przewiezienia chorej do Szpitala.
Biorąc pod uwagę jednak realia i to, że ilość lekarzy specjalistów w szczególności lekarzy psychiatrów w Polsce nie jest wystarczająco (jedno z głównych podsumowań z dyskusji podczas Konferencji o Zaburzeniach Odżywiania) w zakresie potrzeb jakie mogą się pojawić oraz zagrożeń związanych z chorobą anoreksji, jak można inaczej zainicjować proces leczenia?
Jak zatem reagować gdy nie jesteśmy w stanie umówić prywatnej wizyty lekarza psychiatry w domu ?
Każdy lekarz wezwany do osoby chorej co do której istnieje istnieje podejrzenie , że może ona zagrażać własnemu życiu lub jest niezdolna do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych powinien osobiście zbadać pacjentkę. Oczywiście w miarę możliwości winien skonsultować to z drugim lekarzem psychiatrą, gdyż tylko jego orzeczenie uprawnia do przejścia do kolejnych wyżej opisanych etapów. Ten krok rozpocznie procedury dzięki którym osobie chorej może zostać udzielona pomoc specjalisty nawet jeśli rodzina tego specjalisty nie jest w stanie umówić na domową wizytę.
Jeśli posiadają Państwo więcej pytań w temacie aspektów prawnych zgody na przymusowe leczenie zapraszam do kontaktu w zakładce kontakt.
W kolejnym wpisie na blogu omówię temat ubezwłasnowolnienia osoby dorosłej w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia osoby chorej.
Adw. Klaudia Gąsior