Rozdzielność majątkowa powoduje, iż małżonkowie nie posiadają już wspólnego majątku według zasad opartych na wspólności majątkowej.
Ważne aby zapamiętać, iż powstaje ona z datą założenia sprawy w Sądzie lub na zgodny wniosek stron podczas podpisania aktu notarialnego u notariusza.
Rozdzielność majątkowa nie powstaje automatycznie.
W jaki sposób można ją uzyskać.
- Założyć sprawę w Sądzie.
- Umówić się do notariusza – na zgodny wniosek obu małżonków.
W każdym czasie na zgodny wniosek małżonkowie mogą ustanowić rozdzielność majątkową w trakcie małżeństwa. Brak zgody drugiego małżonka nie przekreśla uzyskania rozdzielności majątkowej.
Przymusowa rozdzielność majątkowa
Istnieje możliwość założenia sprawy w Sądzie. Bezsprzecznie wtedy to Sąd będzie rozstrzygał czy są podstawy do ustanowienia przymusowej rozdzielności majątkowej. Nie każdy małżonek otrzyma rozdzielność majątkowa. Do wydania takiej decyzji muszą zaistnieć ważne powody dla Sądu.
Jakie powody według sądów powszechnych i Sądu Najwyższego w Polsce są uznawane za ważne powody ?
Długi małżonka
Jednak nie każdy dług małżonka i nie zawsze jest uznany za przesłanka do przymusowej rozdzielności majątkowej przez Sąd.
- „Nie samo zaciągnięcie długu, nawet znacznego, lecz dopiero zaciągnięcie takiego długu, który nie był usprawiedliwiony interesem rodziny kwalifikuje zachowanie pozwanego małżonka jako naganne i przy istnieniu niepomyślnych prognoz co do tego aby małżonek ten powstrzymał się w przyszłości od tego rodzaju zachowania, spełnia warunki do uznania zaciągnięcia długu za ważny powód w rozumieniu art. 52 KRO”. Wyrok SN z 27.02.1995 r., III CRN 7/95.
- zagrożenie nabytego już majątku wspólnego niegospodarnością i roztrwonieniem przez jednego z małżonków. Wyrok SN z 31.01.2003 r., IV CKN 1710/00
Również przesłanką do uznania za ważny powód może być uzależnienia od alkoholu, narkotyków czy hazardu, skłonności do podejmowania ryzykownych i nieroztropnych decyzji finansowych. Przesłanką taką jednak nie będzie sytuacja na którą drugi małżonek nie miał wpływu jak na przykład choroba.
Separacja faktyczna małżonków
Stan ten ma miejsca gdy doszło do zerwania więzi małżeńskich. Dotyczy to więzi duchowych, fizycznych ale także gospodarczych pomiędzy małżonkami. Jak wskazuje orzecznictwo sam fakt zerwania więzi może nie być wystarczający do uzyskania przymusowej rozdzielności majątkowej. Dopełnieniem tego stanu powinien być brak możliwości wykonywania wspólnie zarządu przez małżonków również sprawami finansowymi.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną.
Co do zasady Sąd po wydaniu korzystnego dla osoby wnioskującej wyroku ustanawia datę rozdzielności majątkowej z chwilą złożenia powództwa czyli założenia sprawy w Sądzie. Jest od tego jednak wyjątek. Sąd może ustanowić znów z ważnych powodów rozdzielność majątkową z datą wsteczną. Może mieć to miejsce wówczas gdy małżonkowie już wcześniej żyli osobno w separacji faktycznej i niemożliwe było wykonywanie zarządu wspólnego majątkiem stron. Sama sytuacja zadłużenia jednego małżonka nie prowadzi do wydania rozdzielności z datą wsteczną przez Sąd – wyrok SN z dnia 11 grudnia 2008 roku, sygnatura akt II CSK 371/08.
Reasumując sam powód zadłużenia drugiego małżonka niestety od 2004 r. może być niewystarczający do wydania przymusowej rozdzielności majątkowej. Sąd bada więcej przesłanek uwzględniając czy należy traktować je jako ważne powody w tym przede wszystkim możliwość sprawowania wspólnego zarządu majątkiem. Opłata za złożenie wniosku do sądu wnosi 200 zł.
Przy zgodzie obu stron warto rozważyć podpisanie rozdzielności majątkowej w formie aktu notarialnego przez małżonków u notariusza.
adw. Klaudia Gąsior
Instagram – @rozwodowamapa