Opieka naprzemienna rodziców nad dzieckiem w praktyce

Słowem wstępu wyjaśnienie pojęć.

Piecza naprzemienna a częściej nazywana opieka naprzemienna to nie to samo co władza rodzicielska.

  • władza rodzicielska jest zawsze równa i przysługuje i matce oraz ojcu(jeśli uznał dziecko).

Aby władza rodzicielska została odebrana lub ograniczona w Polsce musi odbyć się w tym celu postępowanie w Sądzie a ostateczną decyzję po złożeniu wniosków rodziców podejmuje Sąd.

Rozstanie małżonków a opieka nad małoletnimi dziećmi

Jako obowiązkową część sprawy o rozwód Sąd będzie rozstrzygał sposób opieki nad ich małoletnimi dziećmi  to jest:

  • miejsce pobytu dziecka u którego z rodziców dziecko będzie stale przebywać
  • z którym rodzicem będą ustalane kontakty i czy regulujemy je w sposób stały ( to znaczy ustalamy kiedy w tygodniu, w weekendzie w Święta rodzic będzie widział dziecko)
  • ten rodzic u którego dziecko nie przebywa stale ma mieć ustalony obowiązek alimentacyjny a prościej miesięczną kwotę która będzie wysyłana/dawana do drugiego rodzica na utrzymanie dziecka

W tym miejscu pojawia się również mało jeszcze powszechna alternatywa.

System pieczy naprzemiennej polegający na przyznaniu opieki nad małoletnim dzieckiem obojgu rodzicom.

Jest to alternatywa, która statystycznie jest mniej popularna z kilku względów.

Po pierwsze takie rozwiązanie wymaga zgody rodziców co do jego wyboru.

Ingerencja w formę sprawowania władzy rodzicielskiej zawsze będzie wymagała zatwierdzenia przez Sąd.

Sąd podczas postępowania  ustali czy strony są zgodne co do sposobu wykonywania pieczy naprzemiennej ale również czy małżonkowie nie są między sobą skonfliktowani.

Ważne jest aby podkreślić, iż samo podpisanie porozumienia w zakresie wykonywania opieki naprzemiennej nie jest wystarczające. Finalnie Sąd wygraża zgodę na taką formę wykonywania opieki i kontaktów rodziców z dzieckiem

Brak alimentów. Brak ustalania miejsca pobytu dziecka.

W tym systemie opieki istnieje możliwość odstąpienia od ustalania konkretnej miesięcznej kwoty na alimentów na dziecko.  Jednakże nie jest to obligatoryjne. To od małżonków zależy czy obowiązek alimentacyjny w tym konkretnym przypadku będzie ustalany. Podobnie jest z ustaleniem miejsca pobytu dziecka. Strony zgodnie mogą postanowić aby nie ustalać miejsca zamieszkania przy miejscu pobytu jednego z rodziców.

Zasady europejskiego prawa rodzinnego dotyczących władzy rodzicielskiej

Orzecznictwo sądów w Polsce zwraca uwagę również na wytyczne w prawie międzynarodowym opracowane przez Komisje Europejską Prawo Rodzinnego.

Zgodnie z zasadą zawartą w  „ Principles of European Family Law Regarding Parental Responsibilities” , „Zasadach europejskiego prawa rodzinnego dotyczących władzy rodzicielskiej” odpowiednia władza (w Polskim porządku prawnym mamy Sąd) podejmując decyzję co do naprzemiennego przebywania dziecka, powinna wziąć pod uwagę:

– wiek i zdanie dziecka,

– zdolność i gotowość rodziców do współpracy ze sobą w sprawach dziecka oraz ich sytuację osobistą,

– odległość między miejscami pobytu rodziców oraz szkołą dziecka

W jaki sposób skierować wniosek do Sądu ?

Gdy sprawa rozwodowa jest w trakcie lub będzie zakładana, właściwy będzie Sąd, który prowadzi sprawę o rozwód. Druga sytuacja ma miejsce gdy rodzice zgodnie zdecydują o zmianie sposobu wykonywania opieki nad małoletnim dzieckiem nie mając ślubu lub po rozwodzie. W drugim przypadku właściwy będzie Sąd ostatniego miejsca zamieszkania małoletniego dziecka.

System opieki naprzemiennej musi być określony ściśle.  Zbyt ogólne zapisanie porozumienia może doprowadzić do braku jego akceptacji przez Sąd. W takim przypadku Sąd może uznać, iż wnioskowany sposób sprawowania opieki godzi w dobro małoletniego dziecka. 
Negatywne przesłanki dla opieki naprzemiennej 

Wybór sposobu sprawowania pieczy nad dzieckiem w sposób naprzemienny musi być decyzją przemyślaną. Brak możliwości porozumienia się małżonków w tym zakresie w praktyce wyklucza ten sposób wykonywania opieki nad dziećmi małoletnimi. Dodatkowo warto pamiętać, iż postępowanie w Sądzie może zostać wydłużone poprzez powołanie przez Sąd dowodów z urzędu jak już wspominanego w innych artykułach również dowodu z OZSS. 

adw. Klaudia Gąsior

Instagram –  @rozwodowamapa